Obecnie socjologowie religii są o wiele bardziej ostrożni w wydawaniu jednoznacznych ocen dotyczących religijności współczesnych społeczeństw niż ich koledzy sprzed kilku dekad XX wieku. W warunkach sekularyzacji coraz bardziej widoczne są także procesy desekularyzacji w sensie rozwijania się autonomicznej religijności i duchowości. W Europie Bóg nie umarł – jak twierdzą krytycy religii, ale też nie jest tak żywy – jak twierdzą niektórzy teologowie i socjologowie. Europa Zachodnia balansuje między sekularyzacją i desekularyzacją. Niebezzasadne jest też pytanie o to, co przyjdzie po sekularyzacji?

Jedno wydaje się pewne: przeciwstawianie sekularyzacji i desekularyzacji na zasadzie ,,albo-albo” jest fałszywą alternatywą. Kontrowersje i spory wokół sekularyzacji i desekularyzacji pozostaną jeszcze długo sprawą otwartą. Rzeczywistość społeczno-religijna jest zbyt skomplikowana i zmienna, by jednoznacznie orzekać o zachodzących w niej procesach. Potrzebne będą w przyszłości nowe teorie socjologiczne, dzięki którym diagnoza, interpretacja i wyjaśnianie zachodzących w tym obszarze zjawisk będą dokładniejsze i bardziej trafne. Socjologowie zaś nie powinni tylko badać, interpretować i wyjaśniać życie społeczne, ale też – przynajmniej pośrednio – mieć wpływ na jego przekształcenia.

Fragment książki, s. 18